Home » class 6 Sanskrit » NCERT Solutions for Class VI Roochira Part 01 Sanskrit Chapter 08 -Sooktistabakah

NCERT Solutions for Class VI Roochira Part 01 Sanskrit Chapter 08 -Sooktistabakah

सूक्तिस्तबकः

Exercise : Solution of Questions on page Number : 49



प्रश्न 1:सर्वान् श्लोकान् सस्वरं गायत।
उत्तर 1:विद्यार्थी इसे स्वयं गाएँ।


प्रश्न 2: श्लोकांशान् योजयत-
क                                                             ख

तस्मात् प्रियं हि वक्तव्यं सर्वे तुष्यन्ति जन्तवः।
गच्छन् पिपीलको याति जीवने यो न सार्थकः।
प्रियवाक्यप्रदानेन को भेदः पिककाकयोः।
किं भवेत् तेन पाठेन योजनानां शतान्यपि।
काकः कृष्णः पिकः कृष्णः वचने का दरिद्रता।

उत्तर 2:

क                                                                   ख

तस्मात् प्रियं हि वक्तव्यं वचने का दरिद्रता।
गच्छन् पिपीलको याति योजनानां शतान्यपि।
प्रियवाक्यप्रदानेन सर्वे तुष्यन्ति जन्तवः।
किं भवेत् तेन पाठेन जीवने यो न सार्थकः।
काकः कृष्णः पिकः कृष्णः को भेदः पिककाकयोः।

प्रश्न 3: प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत-
(क) सर्वे जन्तवः केन तुष्यन्ति?
(ख) पिककाकयोः भेदः कता भवति?
(ग) कः गच्छन् योजनानां शातन्यपि याति?
(घ) अस्माभिः किं वक्तव्यम्?

उत्तर 3:
(क) सर्वे जन्तवः प्रियवाक्येनप्रदानेन तुष्यन्ति?
(ख) पिककाकयोः भेदः वसंतसमये भवति।
(ग) पिपीलकः गच्छन् योजनानां शातन्यपि याति।
(घ) अस्माभिः प्रियं वक्तव्यम्।


प्रश्न 4: उचितकथनानां समक्षम् ‘आम्’ अनुचितकथनानां समक्षं- ‘न’ इति लिखत-
(क) काकः कृष्णः न भवति।               —-
(ख) अस्माभिः प्रियं वक्तव्यम्।            —-
(ग) वसन्तसमये पिककाकयोः भेदः भवति।   —-
(घ) वैनतेयः पशुः अस्ति।                —-
(ङ) वचने दरिद्रता कर्त्तव्या।              —-

उत्तर 4:

(क) काकः कृष्णः न भवति।         न
(ख) अस्माभिः प्रियं वक्तव्यम्।      आम्
(ग) वसन्तसमये पिककाकयोः भेदः भवति।आम्
(घ) वैनतेयः पशुः अस्ति।           न
(ङ) वचने दरिद्रता कर्त्तव्या।        आम्


Exercise : Solution of Questions on page Number : 50


प्रश्न 5: मञ्जूषातः समानार्थकानि पदानि चित्वा लिखत-

ग्रन्थे    कोकिलः   गरुडः    सूर्यस्य       कथने

वचने     …………………
वैनतेयः ………………….
पुस्तके   …………………
रवेः       ………………….
पिकः     …………………

उत्तर 5:
वचने      कथने
वैनतेयः    गरुडः
पुस्तके     ग्रन्थे
रवेः       सूर्यस्य
पिकः      कोकिलः


प्रश्न 6:

विलोमपदानि योजयत-
क                         ख
सार्थकः                 आगच्छति
कृष्णः                   श्वेतः
अनुक्तम्                दीपकस्य
गच्छति                  उक्तम्
प्रदीपस्य               निरर्थकः

उत्तर 6:
क                           ख
सार्थकः                निरर्थकः
कृष्णः                   श्वेतः
अनुक्तम्               उक्तम्
गच्छति                 आगच्छति
प्रदीपस्य              दीपकस्य