Home » class 7 Sanskrit » NCERT Solutions for Class VII Roochira Part 02 Sanskrit Chapter 01 -Subhaashitaani

NCERT Solutions for Class VII Roochira Part 02 Sanskrit Chapter 01 -Subhaashitaani

सुभाषितानि

Exercise : Solution of Questions on page Number : 03



प्रश्न 1: सर्वान् श्लोकान् सस्वरं गायत।

उत्तर 1: विद्यार्थी इसे स्वयं गाएँ।


प्रश्न 2: यथायोग्यं श्लोकांशान्‌ मेलयत-
                                                    

धनधान्यप्रयोगेषु  नासद्भिः किञ्चिदाचरेत्।
विस्मयो न हि कर्त्तव्यः  त्यक्तलज्जः सुखी भवेत्।
सत्येन धार्यते पृथ्वी बहुरत्ना वसुन्धरा।
सद्भिर्विवादं मैत्रीं च   विद्यायाः संग्रहेषु च।
आहारे व्यवहारे च सत्येन तपते रविः।

उत्तर 2:

                                                      

धनधान्यप्रयोगेषु        विद्यायाः संग्रहेषु च।
विस्मयो न हि कर्त्तव्यः बहुरत्ना वसुन्धरा।
सत्येन धार्यते पृथ्वी सत्येन तपते रविः।
सद्भिर्विवादं मैत्रीं च नासद्भिः किञ्चिदाचरेत्।
 आहारे व्यवहारे च  त्यक्तलज्जः सुखी भवेत्।

Exercise : Solution of Questions on page Number : 04


प्रश्न 3: एकपदेन उत्तरत-

(क) पृथिव्यां कति रत्नानि?

(ख) मूढैः कुत्र रत्नसंज्ञा विधीयते?

(ग) पृथिवी केन धार्यते?

(घ) कैः सङ्गितं कुर्वीत?

(ङ) लोके वशीकृतिः का?

उत्तर 3:

(क) पृथिव्यां त्रीणि रत्नानि।

(ख) मूढैः पाषाणखण्डेषु रत्नसंज्ञा विधीयते।

(ग) पृथिवी सत्येन धार्यते।

(घ) सद्भिः सङ्गितं कुर्वीत।

(ङ) लोके वशीकृतिः क्षमा।


प्रश्न 4:

रेखाङ्गितपदानि अधिकृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-

(क) सत्येन वाति वायुः।

(ख) सद्भिः एव सहासीत।

(ग) वसुन्धरा बहुरत्ना भवति।

(घ) विद्यायाः संग्रहेषु त्यक्तलज्जः सुखी भवेत्।

(ङ) सद्भिः मैत्रीं कुर्वीत।

उत्तर 4:

(क) केन वाति वायु:?

(ख) काभि: एव सहासीत?

(ग) का बहुरत्ना भवति?

(घ) कस्या: संग्रहेषु त्यक्तलज्ज: सुखी भवेत्‌?

(ङ) काभिः मैत्रीं कुर्वीत?


प्रश्न 5:

प्रश्नानामुत्तराणि लिखत-

(क) कुत्रः विस्मयः न कर्त्तव्यः?

(ख) पृथिव्यां त्रीणि रत्नानि कानि?

(ग) त्यक्तलज्जः कुत्र सुखी भवेत्?

उत्तर 5:

(क) बहुरत्ना वसुन्धरा इति विस्मय: न कर्त्तव्य:।

(ख) पृथिव्यां त्रीणि रत्नानि जलमन्नं सुभाषितम् सन्ति।

(ग) त्यक्तलज्ज: आहारे व्यवहारे च सुखी भवेत्‌।


Exercise : Solution of Questions on page Number : 05


प्रश्न 6:

मञ्जूषातः पदानि चित्वा लिङ्गानुसारं लिखत-

रत्नानि वसुन्धरा सत्येन सुखी अन्नम् वह्निः रविः पृथ्वी सङ्गतिम्

पुँल्लिङ्गम्                स्त्रीलिङ्गम्             नपुसंकलिङ्गम्
……………………   ……………………      ……………………
……………………   ……………………      ……………………
……………………   ……………………      ……………………

उत्तर 6:

पुँल्लिङ्गम्                 स्त्रीलिङ्गम्                    नपुंसकलिङ्गम्

सत्येन                        वसुन्धरा                            रत्नानि

रवि                             पृथ्वी                              सुखी

अन्नम्                          वहि्नः                            सङ्गतिम्

 


प्रश्न 7:

अधोलिखितपदेषु धातव: के सन्ति?

पदम्       धातुः

करोति …………..

पश्य …………..

भवेत् …………..

तिष्ठति …………..

उत्तर 7:

पदम्‌           धातु:

कर्त्तव्य:        कृ

पश्य           दृश्

भवेत्‌           भू

स्थित:         स्था